จากตอนที่แล้ว เราได้ทำความรู้จักกับเส้นทางเศรษฐกิจสายอาเซียนหรือ GMS Economic Corridors ซึ่งเป็นเส้นทางคมนาคมสายสำคัญที่ช่วยสร้างความเชื่อมโยงกับประเทศทั้งในและนอกภูมิภาคอาเซียน GMS Economic Corridors ใช้เป็นเส้นทางสำหรับขนส่ง กระจายสินค้า ลำเลียงวัตถุดิบ อีกทั้งรองรับนักท่องเที่ยวที่มีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตามความพร้อมของโครงสร้างพื้นฐานและระบบสาธารณูปโภคเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอต่อการเชื่อมโยงอย่างมีประสิทธิภาพ แต่ยังต้องอาศัยความเชื่อมโยงด้านกฎระเบียบ (Software Connectivity) เพื่ออำนวยความสะดวกและลดขั้นตอนการขนส่งที่ซับซ้อนลงจากที่เป็นอยู่

          ความตกลงว่าด้วยการขนส่งข้ามพรมแดนในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง (Great Mekong Sub-region Cross Border Transport Agreement: GMS CBTA) จัดทำขึ้นเมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 มีจุดประสงค์เพื่อส่งเสริมและอำนวยความสะดวกด้านการขนส่งทั้งสินค้าและผู้โดยสารระหว่างประเทศในอนุภูมิภาค GMS ประกอบด้วยพิธีสารจำนวน 20 ฉบับ มีประเด็นสำคัญดังนี้

          1. การอำนวยความสะดวกในการขนส่งสินค้าข้ามพรมแดนระหว่างประเทศในกลุ่ม GMS

          2. การตรวจปล่อยสินค้าในบริเวณเดียวกัน (Single Stop Inspection) และการตรวจสินค้าแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว (Single Window Inspection)

          3. การรวมระบบต่างๆ ที่เกี่ยวข้องเข้าด้วยกัน อาทิ ระบบศุลกากร ระบบตรวจคนเข้าเมือง และระบบตรวจสอบความปลอดภัยและมาตรฐานสินค้า

          4. การแลกเปลี่ยนสิทธิด้านการจราจร (Exchange of Traffic Rights) โดยอนุญาตให้รถยนต์ของประเทศในกลุ่ม GMS สามารถเข้ารับส่งสินค้าของประเทศอื่นๆ ในกลุ่มได้ ภายใต้โควตารถยนต์ที่แต่ละประเทศกำหนดไว้

          5. การอำนวยความสะดวกการข้ามพรมแดนของบุคคล

          ปัจจุบันประเทศสมาชิก GMS ลงนามในความตกลงดังกล่าวและให้สัตยาบันสารในพิธีสารครบทั้ง 20 ฉบับแล้ว โดยเมียนมาได้ให้สัตยาบันต่อพิธีสารที่ 3 เป็นฉบับสุดท้าย เมื่อวันที่ 18 กันยายน พ.ศ. 2558 จึงมีผลทำให้ความตกลง GMS CBTA มีผลบังคับใช้อย่างเต็มรูปแบบ

          ภายหลังจากมีการบังคับใช้ ธนาคารพัฒนาเอเชีย (Asian Development Bank) หรือ ADB ผู้สนับสนุนหลักด้านการเงินได้ให้ข้อเสนอแนะว่าควรมีการทบทวนและปรับปรุงภาคผนวกและพิธีสารแนบท้ายความตกลงฯ บางฉบับเพื่อให้เข้ากับสถานการณ์และภาวะเศรษฐกิจในปัจจุบัน และเพื่อรองรับการขยายตัวทางการค้า การลงทุน และการท่องเที่ยวในภูมิภาคได้อย่างมีประสิทธิภาพ ล่าสุดได้มีการกำหนดให้วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2560 เป็นวันเริ่มดำเนินการออกใบอนุญาตการขนส่งทางถนนในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง (GMS Road Transport Permit) ภายใต้ GMS CBTA

          อาเซียนนับเป็นตลาดส่งออกอันดับหนึ่งของไทยมาโดยตลอด การเชื่อมโยงภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ผ่านเส้นทางสายเศรษฐกิจอาเซียน (GMS Economic Corridors) ซึ่งเป็นทั้งการเชื่อมโยงทางกายภาพ (Hardware Connectivity) และการเชื่อมโยงด้านกฎระเบียบ (Software Connectivity) จะช่วยเสริมสร้างศักยภาพของไทยทั้งด้านการขนส่งและโลจิสติกส์ เพิ่มช่องทางและโอกาสให้ผู้ประกอบการไทยที่ลงทุนหรือกำลังหาลู่ทางลงทุนในประเทศเพื่อนบ้านให้มีความสะดวกมากยิ่งขึ้น ตามมาด้วยการกระจายรายได้และความเจริญของจังหวัดตามแนวระเบียงเศรษฐกิจ อาทิ จังหวัดตาก พิษณุโลก ขอนแก่น และมุกดาหาร

          ดังนั้นผู้ประกอบการไทยจึงควรจับตามองความเคลื่อนไหวของเส้นทางเศรษฐกิจสายอาเซียน หรือ GMS Economic Corridors อย่างใกล้ชิด เพื่อเป็นข้อมูลในการวางแผนบุกตลาดประเทศเพื่อนบ้านในอนาคต