"เรื่องกล้วย ๆ" เป็นสำนวนไทยที่เราต่างคุ้นเคยกันดี หมายถึงอะไรที่สะดวก ง่าย ๆ เหมือนกับปอกกล้วยเข้าปาก แต่สำหรับชาวอิหร่านแล้ว กล้วยอาจไม่ใช่เรื่องกล้วย ๆ แบบที่เราเข้าใจ โดยเฉพาะระหว่างที่อิหร่านโดนคว่ำบาตรจากนานาชาติ!

บทความจากหนังสือพิมพ์รายวัน Asia News ของอิหร่านเมื่อวันที่ 18 สิงหาคม 2558 รายงานข่าวที่น่าสนใจเกี่ยวกับอิหร่านต้องการนำเข้ากล้วยจากฟิลิปปินส์เพิ่มขึ้น โดยตลาดอิหร่านมีความต้องการนำเข้ากล้วยในระดับสูงมาตลอด และเป็นแหล่งส่งออกกล้วยหอมที่สำคัญของฟิลิปปินส์กว่าสองทศวรรษ แต่ปริมาณส่งออกกล้วยฟิลิปปินส์ไปยังอิหร่านลดลงกว่า 70 เปอร์เซ็น เหลือเพียง 148,892 ตันเมื่อปี 2557 จากเดิมที่เคยส่งออกได้ถึง 510,642 ตันเมื่อปี 2551 สืบเนื่องจากอิหร่านถูกคว่ำบาตรโดยมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (United Nation Security Council - UNSC) จากประเด็นเรื่องโครงการพัฒนานิวเคลียร์ของอิหร่าน

แต่เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2558 อิหร่านบรรลุข้อตกลงฉบับสมบูรณ์เกี่ยวกับโครงการพัฒนานิวเคลียร์กับกลุ่ม P5+1 (สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส รัสเซีย จีน และเยอรมนี) และสหภาพยุโรป ซึ่งจะนำไปสู่การผ่อนปรนและยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจอิหร่านต่อไป

ฟิลิปปินส์เล็งเห็นและฉวยโอกาสทางการค้ากับอิหร่าน โดยส่งสัญญาณผ่านเอกอัครราชทูตอิหร่านประจำฟิลิปปินส์ถึงศักยภาพของธุรกิจการส่งออกกล้วยของฟิลิปปินส์ และชี้ให้เห็นถึงความต้องการบริโภคกล้วยฟิลิปปินส์ที่เพิ่มขึ้นโดยชาวอิหร่าน

เมื่อเห็นดังนี้แล้ว ไทยเองก็ไม่ควรมองข้ามโอกาสการส่งออกกล้วยไปอิหร่านไม่ว่าจะเป็นกล้วยสดหรือผลิตภัณฑ์กล้วยแปรรูป ซึ่งปัจจุบันมีเพียงมะขามหวานเป็นผลไม้ไทยชนิดเดียวที่อิหร่านนำเข้า

ทว่าอย่างได้กล่าวไว้ข้างต้น เรื่องกล้วยในอิหร่านอาจไม่ใช่เรื่องกล้วย ๆ เนื่องจากอิหร่านเป็นตลาดใหม่ของไทยที่ยังต้องมีการบุกเบิก มีกฎระเบียบและขั้นตอนดำเนินการเพื่อนำเข้าสินค้าสู่ตลาดมีความซับซ้อน มีนโยบายปกป้องและรักษาผลประโยชน์ทางการค้า รวมถึงธนาคารไทยไม่รับ Letter of Credit หรือ L/C จากธนาคารอิหร่าน

กระนั้นผู้ประกอบการไทยไม่ควรมองความท้าทายเป็นประเด็นที่ขัดขวางการบุกตลาดอิหร่าน ควรมองถึงโอกาสและศักยภาพของตลาดที่มีประชากรกว่า 80 ล้านคนและเป็นผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ที่รออยู่หลังการยกเลิกมาตรการคว่ำบาตร ซึ่งสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงเตหะราน ในฐานะหน่วยงานภาครัฐไทยในอิหร่าน หวังว่าข้อมูลข้างต้นน่าจะเป็นตัวจุดประกายสำหรับผู้ส่งออกผลไม้ไทยที่กำลังมองหาตลาดใหม่ต่อไป